کد خبر: 1000539
566720
اشتراک گذاری
چاپ این صفحه
اخبار گردشگری / ۲ دي ۱۳۹۸

نقش امکانات اقامتی ، توان اجتماعی ، امکانات زیربنایی در توسعه گردشگری

عوامل موثر بر توسعه گردشگری

در این نوشته مهم‌ترین معیارهای میزبان که بعنوان عوامل موثر بر توسعه گردشگری در مناطق توریستی شناسایی شده اند را به همراه زیرمعیارهای مربوط به آنها بیان می‌کنیم.

عوامل موثر بر توسعه گردشگری

امکانات اقامتی

گردشگری یک پدیده اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است که متضمن خروج افراد از سرزمین مادری و مسافرت به مکان جدیدی می‌باشد. صرف نظر از این که گردشگریH با چه هدفی انجام می‌شود اما دو نیاز مشترک تمامی گردشگران، مکانی برای اقامت و غذایی برای خوردن می‌باشد. مکان اقامت پایگاه اصلی گردشگران است که از آن جا توریست می‌تواند فعالیتهای دیگری مانند بازدید از اماکن گردشگری و یا کارهای تجاری خود را انجام دهد. اقامت یا اسکان همواره بزرگترین و همگانی ترین زیربخش اقتصاد گردشگری می‌باشد. به غیر از چند مورد استثناء، گردشگران همیشه نیازمند جایی برای استراحت و تجدید قوا هستند که این مکانهای اقامتی ممکن است در طول مسیر و یا در محل مقصد مورد استفاده قرار گیرد. در رابطه با اهمیت تسهیلات و امکانات اقامتی، کوپر و همکاران بیان کرده اند که :‌” وقتی گردشگران شروع به مسافرت می‌کنند، در اغلب مواقع به توعی از امکانات اقامتی برای استراحت و تجدید قوا در حین مسیر نیاز دارند. بنابراین، بنظر می‌رسد که اقامت نایز دائمی هرگونه مسافرتی است. در طول تاریخچه گردشگری و مسافرت، همواره می‌توان ردپایی از تسهیلات اقامتی را مشاهده کرد. نوع و ساختار محل سکونت بر حسب اندازه و تسهیلات موجود متفاوت است اما هدف اصلی همه آنها ایجاد مکانی برای سکونت گردشگران است”. امکانات اقامتی را می‌توان بر اساس قیمت، مکان، نوع بازدیدکنندگان و نوع خدمات ارائه شده به صور مختلف طبقه‌بندی کرد. در این رابطه می‌توان به هتل‌های گران قیمت پنج ستاره تا هتل‌های بسیار کم هزینه؛ و یا کمپ‌های ارزان قیمت یک ستاره تا کمپ‌های پنج ستاره اشاره کرد. در مورد اخیر، گردشگران می‌توانند بر اساس هزینه‌ای که پرداخت می‌کنند، از امکانات مختلفی استفاده نمایند. امکانات اقامتی را می‌توان بر حسب موقعیت جغرافیایی نیز دسته بندی نمود. برخی از امکانات اقامتی در شهرها و برخی در حومه شهر و نواحی روستایی وجود دارند. همچنین بر اساس نوع بازدیدکننده نیز مکانهای مختلفی برای اسکان وجود دارد.

صنعت گردشگری وابستگی زیادی به کمیت و کیفیت امکانات اقامتی دارد. در واقع وجود تسهیلات اقامتی عاملی کلیدی در توسعه گردشگری است. برای تحقق بخشیدن به توسعه گردشگری، ابتدا باید توسعه امکانات اقامتی را در صدر برنامه‌های گردشگری قرار دارد. به‌عبارت دیگر، تسهیلات اقامتی شاکله اصلی گردشگری است و بدین ترتیب برای ترویج و گسترش صنعت گردشگری باید امکانات اقامتی مقصد را به نحو شایسته‌ای بهبود بخشید. هتل‌های مناسب و سایر انواع اقامتگاه‌ها نقش برجسته‌ای درجذب گردشگران داخلی و خارجی ایفا می‌کنند. اگر گردشگر در محل مقصد با هتل ها یا اقامتگاه‌هایی رو به رو شود که به اندازه خانه خودش برایش راحت باشند، در اینصورت به آن محل تعلق خاطر پیدا می‌کند. در مقابل، اگر گردشگر مجبور به سکونت در هتلی نامناسب شود، احتمالاً دیگر هرگز به آن منطقه باز نخواهد گشت. علاوه بر این، این گردشگر در بین دوستان خود شروع به تبلیغات منفی علیه آن منطقه می‌کند و بدین ترتیب میزان گردشگری در منطقه مورد نظر کاهش خواهد یافت. نکته بسیار مهم این است که مراکز اجراه دهنده تسهیلات اقامتی بتوانند تسهیلات مناسب را برای طیف گسترده‌ای از گردشگران که وضعیت مالی متفوتی دارند فراهم نمایند. در دوره جدید، روش‌های گذراندن اوقات فراغت بسیار تغییر یافته است. افراد تمایل دارند روزهای تعطیل یا اوقات بیکاری خود را به همراه خانواده یا دوستان بگذرانند و در عین حال مقاصد گردشگری مختلفی را در سراسر جهان مورد جستجو قرار دهند. در نتیجه، صنعت توریسم بین المللی آنچنان توسعه بی سابقه‌ای یافته است که این امر، ضرورت فراهم آوری تسهیلات مناسب را دوچندان نموده است. اقامت بعنوان بخش اصلی صنعت گردشگری بر توسعه توریسم در مناطق مختلف تاثیرات مستقیمی دارد. بعقیده کوپر امکانات اقامتی نیاز اولیه صنعت گردشگری است. بنابراین منطقی است که توسعه امکانات اقامتی از سوی محققان مختلف بعنوان پیش نیاز صنعت گردشگری مطرح شود. بسیاری از کشورها به اهمیت هتل ها و اماکانات اقامتی آگاهی یافته اند و لذا در این کشورها، همکاری نزدیکی بین سازمان‌های توریستی و مراکز اقامتی برقرار شده است تا بدین ترتیب صنعت گردشگری در آن کشور رونق پیدا کند. ایجاد تعداد کافی از مراکز اقامتی، عاملی کلیدی در توسعه صنعت گردشگری است. تسهیلات اقامتی صنعت گردشگری نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور میزبان ایفاء می‌کند و بدین ترتیب، کشورهایی که به اهمیت تسهیلات اقامتی در رونق اقتصادی خود پی برده اند، سرمایه‌گذاری بیشتری جهت ارائه خدمات هرچه مطلوبتر اقامتی انجام می‌دهند. پیشرفت تسهیلات اسکانی چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی نقشی حیاتی در توسعه گردشگری دارد. ناتوانی در برنامه ریزی و کنترل تسهیلات اقامتی باعث زوال گردشگری در بسیاری از مناطق شده است.

 توان اجتماعی

گردشگری از دیرباز با اشکال متنوع در جوامع بشری بر اساس انگیزه،‌ اصل سفر و جابجایی، سیر تکاملی خود را طی کرده است. تحول اساسی در گردشگری را با انقلاب صنعتی که تحول شگرفی در زندگی و به خصوص حمل و نقل به وجود آورد، می‌توان شناخت. امروزه فعالیت‌های گردشگری به عنوان بخش چهارم فعالیت‌های انسان پس از کشاورزی،‌ صنعت و خدمات محسوب می‌شود مدیریت پایدار گردشگری به دنبال بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلی در مناطق گردشگری از طریق بهینه سازی منافع اقتصاد محلی، حفاظت از محیط طبیعی و انسان ساخت و فراهم آوردن تجارب مناسب برای بازدیدکنندگان است. این امر مستلزم توجه نظام‌مند به ابعاد فنی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، تاریخی و زیست‌محیطی، در حرکت به سوی استفاده از جاذبه‌های گردشگری مطابق با نیاز امروز و حفظ و ماندگاری این منابع برای آیندگان است. بر این اساس، تاثیر عوامل اجتماعی و توان اجتماعی جامعه مقصد نقشی کلیدی در توسعه توریسم خواهد داشت. توان اجتماعی عبارتست از مجموعه ویژگی‌های اجتماعی و جمعیت شناسی که بر توسعه صنعت گردشگری تاثیر می‌گذارند. صنعت گردشگری صنعتی است که مستیماً با انسان‌ها (گردشگران و بومیان منطقه مقصد) سر و کار دارد، لذا جای هیچ تعجبی نیست که توان اجتماعی و مقولات جماعه‌شناختی نقش کلیدی در آن ایفا کنند. مشارکت دولت و برنامه‌های دولتی در توسعه صنعت گردشگری یکی از عوامل اجتماعی تاثیرگذار در توسعه توریسم است. دولت نه تنها با اتخاذ تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های کلان نقش مهمی در توسعه گردشگری دارد، بلکه در برخی موارد به صورت مستقیم در اجرای یک برنامه گردشگری نقش ایفا می‌کند. امروزه شاهد نوع جدیدی از گردشگری به نام گردشگری اجتماعی هستیم. گردشگری اجتماعی نوعی از گردشگری است که با کمک دولت و سازمان‌های ذیصلاح انجام می‌شود و گردشگرانی را که خود به تنهایی قادر به تأمین هزینه‌های مسافرت نیستند، مدد می‌رساند. در این نوع گردشگری هزینه‌های سفر عموماً توسط اتحادیه‌های کارگری، دولت، شرکتهای حمل و نقل عمومی، هتل‌ها یا انجمن ها تأمین می‌گردد. بنابراین در گردشگری اجتماعی کسانی که مورد یاری قرار می‌گیرند عبارتند از: گروههایی از افراد با درآمد پایین، سن بالا یا کارکنان سازمان‌هایی که کمک هزینه یا بنهای مربوط به تعطیلات به آنها تعلق می‌گیرد.

مشارکت مردم بومی در توسعه گردشگری یکی از معیارهای اصلی توان اجتماعی است. بدیهی است که اگر بومیان منطقه دیدگاه درستی از صنعت توریسم نداشته باشند، خدمات مناسبی نیز به گردشگران ارائه نخواهند کرد و یا حتی در برخی موارد ممکن است گردشگران را بعنوان افراد مهاجم و غاصب در نظر بگیرند. در این شرایط توسعه صنعت توریسم در منطقه با چالش‌های جدی رو به خواهد شد. وجود فرصتهای شغلی مرتبط با گردشگری بدون شک یکی از ارکان توسعه توریسم در مناطق توریستی می‌باشد. از جمله مشاغل مرتبط با گردشگری می‌توان ساخت و ساز هتل‌ها، پانسیون‌ها و مراکز اقامتی، دفاتر و آژانس‌های تفریحی و گردشگری، فروشگاه‌های عرضه کننده محصولات بومی و غیره اشاره نمود. در این شرایط نه تنها افراد بومی هیچ تناقضی در منافع خود با صنعت گردشگری نمی ‌بینند، بلکه گردشگری را فرصتی برای رشد اقتصادی منطقه خود قلمداد می‌کنند. تدوین استانداردهای گردشگری توسط دستگاه‌های مربوطه، عدم موازی‌کاری در تشکیلات گردشگری، وجود نظان بیمه‌ای مناسب برای گردشگران، استفاده از چهره‌های بنام فرهنگی جهت جذب گردشگر و غیره از دیگر عواملی هستند که توان اجتماعی یک منطقه در جذب گردشگر را تعیین می‌کنند.

امکانات زیربنایی

بعقیده گان (۱۹۸۸) گردشگری نوعی محصول پیچیده مصرفی است که از فرایندی ناشی می‌شود که در آن، گردشگر از خدمات مختلفی (اطالاعات، قیمتهای نسبی، حمل و نقل، امکانات اقامتی، خدمات تفریحی) حین بازدید از مقصد استفاده می‌کند. عوامل سیاسی و اجتماعی و ویژگی‌های ساختاری دیگری هستند که بر تجربه گردشگری تاثیر گذاشته و ماهیت محصول مقصد گردشگری را تعیین می‌کنند. مورفی بیان کرد که زیرساختهای مختلف میزبان در نوعی تعامل با هم هستند که نهایتاً تجربه گردشگری را تعیین می‌نمایند. امکانات زیربنایی نقش مهمی در توسعه این صنعت در مناطق توریستی ایفا می‌کنند. یکی از مهم ترین زیرساخت‌های گردشگری، هتل ها و مراکز اقامتی هستند که در رابطه با آنها در بخش‌های پیشیین به تفصیل صحبت شد. پارکر مراکز اقامتی را به همراه غذا دو عامل مشترک در بین تمامی گردشگران معرفی کرده و بیان کردند که اماکن اقامتی و هتل‌ها مهم‌ترین پیش نیاز برای توسعه صنعت گردشگری می‌باشند. تسهیلات حمل و نقل یکی دیگر از زیرساختهای گردشگری هستند که نقشی اساسی در توسعه صنعت توریسم ایفا می‌کنند. از آنجا که در جریان فرایند گردشگری، فرد از یک نقطه به نقطه دیگری نقل مکان می‌کند بنابراین ضروری است که وسایل حمل و نقل مناسبی برای وی فراهم شود. وجود وسایل نقلیه مناسب، تمایل گردشگران برای سفر به منطقه مورد را بیشتر می‌کند. در سالیان اخیر استفاده از خطوط هوایی و هواپیما بعنوان وسیله نقلیه از مشافرت‌های زمینی بیشتر شده است. از سویی، ارائه قیمتهای ارزان برای پروازهای گردشگری باعث تغییر شکل صنعت توریسم در برخی مناطق شده است. در آمارهای ارائه شده توسط سازمان کار بین المللی در ژنو سوئیس، میتوان مشاهده کرد که امروزه استفاده از هواپیما نقش مهم‌تری در قیاس با سایر روشهای حمل و نقل در صنعت توریسم دارد. سیستم حمل و نقل در قلب صنعت گردشگری قرار دارد. این سیستم رابط بین مقصد، میهمانخانه، جاذبه‌ها و سایر مکان‌های گردشگری می‌باشد. کارآیی، راحت بودن و میزان سلامت و امنیت این سیستم تعیین کننده نوع تجربه و منفعتی است که از سفر به دست می‌آیند. رابطه مثبتی بین افزایش کمی و کیفی زیرساخت‌ها و تعداد گردشگران وجود دارد. بسط و گسترش ارتباطات وسایل مدرن حمل و نقل، توسعه هواپیمایی و فرودگاهی و بهره‌برداری از راه‌های خوب ارتباطی (راه‌آهن، قطار شهری و نظیر اینها) بر استقبال گردشگران به مقاصد خواهد افزود.

شاید یکی از تسهیلات مهم برای گردشگران، آسانی ورود به یک کشور یا منطقه باشد تعداد و موقعیت مکانی فرودگاه‌ها، بندرها و توسعه جاده‌ها و دیگر شبکه‌های حمل و نقل از اهمیت اساسی برخوردار است. گردشگران گاهی برای رسیدن به مقصد و بازگشت ازطریق ترکیبی از حمل و نقل هوایی – دریایی یا هوایی – زمینی بهره می‌برند. همچنین معمولاً گردشگران مبادی ورودی – خروجی مختلفی را در بازدید از یک مقصد انتخاب می‌کنند که هر یک از آنها ویژگی‌ها و ساختار خاصی دارند؛ برای مثال سفرهای هوایی، سریع‌تر و ایمن‌تر انجام می‌شود، اما معمولاً هزینه‌های بیشتری دارد در حالی که سفر با اتوبوس یا وسایل نقلیه شخصی نسبت به سفرهای هوایی مدت زمان بیشتری به طول می‌انجامد و ایمنی کمتری دارد، اما ارزان‌تر انجام می‌شود. پیاده روی، دوچرخه‌سواری، ماشین‌های شخصی، وسایل نقلیه جاده‌ای همگانی، ترددهای ریلی، دریایی و هوایی از اشکال گوناگون حمل و نقل محسوب می‌شوند. صنعت گردشگری به سرعت در حال گسترش است و این صنعت به یکی از بزرگترین زمینه‌های کسب و کار در جهان مبدل شده است. افق‌های روشن، مقاصد جدید، گروه‌های تازه گردشگران و انواع رو به تکامل گردشگری همه وهمه نوید دهنده گسترش این صنعت هستند. هم چنین صنعت گردشگری حاصل مسافرت واقامت مردم در خارج از محیط متعارف خود می‌باشد. در گردشگری زیر ساخت ها به خصوص حمل ونقل درتوسعه گردشگری دارای اهمیت است. توسعه حمل ونقل تاثیر عمده‌ای بررشد وهدایت این صنعت داشته است. فراهم بودن امکانات حمل ونقل مناسب، مطمئن راحت، سریع وارزان شرط لازم توسعه گردشگری است. بسط وگسترش ارتباطات و وسایل مدرن حمل ونقل، توسعه خدمات هواپیمایی و فرودگاهی و بهره برداری لز راههای ارتباطی و مواصلاتی براستقبال گردشگران بر مقصد‌های گردشگری خواهد افزود.

در مجموع می‌توان اینگونه بیان کرد که وجود زیرساخت‌های مناسب در هر مکان از قبیل راه، بهداشت، مخابرات، آب، برق، تلفن، و بخصوص امنیت در جلب رضایت گردشگران اهمیت بسیار بالایی دارد.

اشتراک گذاری
چاپ این صفحه
نظرات کاربران
ارسال نظر
نظرسنجی

به نظر شما کدام ویژگی تیم جدید مدیریت سازمان منطقه آزاد کیش دارای اهمیت بیشتری است

مشاهده نتایج